विशेषण
नामाबद्दल विशेष माहिती सांगून नामाची व्याप्ती मर्यादित करणाऱ्या विकारी शब्दाला विशेषण म्हणतात.
विशेषणाचे मुख्य ३ प्रकार पडतात
१) गुण विशेषण
२) संख्या विशेषण
३) सर्वनामिक विशेषण
गुण विशेषण
ज्या विशेषणाने नामाचा गुण दर्शवला जातो त्यास गुण विशेषण म्हणतात
उदा- राम सुंदर मुलगा आहे (सुंदर, कडू, गोड, धृत, शूर ,खारट ,आंबट)
संख्या विशेषण
ज्या विशेषणाने नामाची संख्या सुचविली जाते त्यास संख्या विशेषण म्हणतात.
संख्या विशेषनाचे ५ प्रकार पडतात
१) गणना वाचक संख्या विशेषण
गणना वाचक संख्या विशेषांचे ३ प्रकार पडतात
अ) पूर्णांक वाचक
उदा- मला दोन भाऊ आहे (एक, दोन, तीन, चार, पाच)
ब) अपूर्णांक वाचक
उदा – मला चतकोर पोळी हवी (अर्धा, पाव, चतकोर, पाऊण)
क) साकल्य वाचक (सर्वच्या सर्व)
उदा – आम्ही तिन्ही भावंडे अकोल्यात शिकलो (दोघे, उभयता, चारही, पाचही, तिन्ही)
२) क्रम वाचक संख्या विशेषण
उदा – माझा दुसरा भाऊ सरकारी नोकरीवर आहे. (पहिला, पाचवा, पन्नासावा, दहावा, बारावा इत्यादी)
३) आवृत्ती वाचक संख्या विशेषण
उदा – हा चौपदरी रस्ता आहे (द्विगुणित, चौपट, तिहेरी)
४) पृथक्त्व वाचक संख्या विशेषण
उदा – रावणाला दहा-दहा तोंड होते. (एक-एक, दोन-दोन, पाच-पाच, दहा-दहा)
५) अनिश्चित संख्या विशेषण
उदा – माझी सर्व पुस्तक पाण्यात भिजली. (सर्व, काही, इतर)
सर्वनामिक विशेषण
उदा – माझे, हे, कोणती, असले, कसली इत्यादी
इतर शब्दाचा विशेषणाप्रमाणे वापर
नामसाधित विशेषण
नामा बद्दल माहिती सांगण्यासाठी जेव्हा दुसऱ्या नामाचा वापर केला जातो. तेव्हा त्यास नामसाधित विशेषण म्हणतात.
उदा –
- माझ्या भावाचे कापड दुकान आहे.
- त्याच्या पायात कोल्हापुरी चप्पल आहे.
- मला सातारी पेढे आवडतात.