सर्वस्व पणाला लावणे | सर्व शक्य मार्गाचा अवलंब करणे |
साखर पेरणे | गोड गोड बोलून आपलेसे करणे |
सामोरे जाणे | निधड्या छातीने संकटास तोंड देणे |
साक्षर होणे | निधड्या छातीने संकटास तोंड देणे |
साक्षात्कार होणे | आत्मिक ज्ञान प्राप्त होणे, खरेखुरे स्वरूप कळणे |
सुताने स्वर्गाला जाणे | आत्मिक ज्ञान प्राप्त होणे, खरेखुरे स्वरूप कळणे |
सूतोवाच करणे | पुढे घडणाऱ्या गोष्टींची प्रस्तावना करणे |
सोन्याचे दिवस येणे | अतिशय चांगले दिवस येणे |
संधान बांधणे | जवळीक निर्माण करणे |
संभ्रमात पडणे | गोंधळात पडणे |
स्वप्न भंगणे | गोंधळात पडणे |
स्वर्ग दोन बोटे उरणे | आनंदाने, गर्वाने अतिशय फुगून जाणे |
हट्टाला पेटणे | मुळीच हट्ट न सोडणे |
हमरीतुमरीवर येणे | जोराने भांडू लागणे |
हरभऱ्याच्या झाडावर चढवणे | खोटी स्तुती करून मोठेपणा देणे |
हसता हसता पुरेवाट होणे | अनावर हसू येणे |
हस्तगत करणे | ताब्यात घेणे |
हातपाय गळणे | धीर सुटणे |
हातचा मळ असणे | सहज शक्य असणे |
हात ओला होणे | फायदा होणे |
हात टेकणे | नाइलाज झाल्याने माघार घेणे |
हात देणे | मदत करणे |
हात मारणे | ताव मारणे, भरपूर खाणे |
हाय खाणे | धास्ती घेणे |
हात चोळणे | चरफडणे |
हातावर तुरी देणे | डोळ्यांदेखत फसवून निसटून जाणे |
हात हालवत परत येणे | काम न होता परत येणे |
हात झाडून मोकळे होणे | जबाबदारी अंगाबाहेर टाकणे किंवा जबाबदारी टाळून मोकळे होणे |
हातापाया पडणे | गयावया करणे |
हातात कंकण बांधणे | प्रतिज्ञा करणे |
हाताला हात लावणे | थोडीदेखील मेहनत न घेता फुकटचे श्रेय घेणे |
हातावर शिर घेणे | जिवावर उदार होणे किंवा प्राणांचीही पर्वा न करणे |
हात धुऊन पाठीस लागणे | चिकाटीने एखाद्या गोष्टीच्या मागे लागणे |
पोटात ब्रह्मराक्षस उठणे | खूप खावेसे वाटणे |
प्रश्नांची सरबत्ती करणे | एकसारखे प्रश्न विचारणे |
प्राण कानांत गोळा होणे | ऐकण्यासाठी अतिशय उत्सुक होणे |
प्राणावर उदार होणे | जिवाची पर्वा न करणे |
फाटे फोडणे | उगाच अडचणी निर्माण करणे |
फुटाण्यासारखे उडणे | झटकन राग येणे |
बट्याबोळ होणे | विचका होणे |
अभ्रा करणे | बोभाटा करणे, सगळीकडे प्रसिद्ध करणे |
बारा वाजणे | पूर्ण नाश होणे |
बादरायण संबंध असणे | ओढूनताणून लावलेला संबंध असणे |
बत्तिशी रंगवणे | जोराने थोबाडात मारणे |
बुचकळ्यात पडणे | गोंधळून जाणे |
बेत हाणून पाडणे | बेत सिद्धीला जाऊ न देणे |
बोचणी लागणे | एखादी गोष्ट मनाला लागून राहणे |
बोटावर नाचवणे | आपल्या इच्छेप्रमाणे दुसऱ्याला वागायला लावणे |
बोल लावणे | दोष देणे, बुद्धिहीन असणे |
बोला फुलाला गाठ पडणे | दोन गोष्टीची सहजासहजी एक वेळ येणे |
भगीरथ प्रयत्न करणे | चिकाटीने प्रयत्न करणे |
धान नसणे | जाणीव नसणे |
भारून टाकणे | पूर्णपणे मोहून टाकणे |
मनात मांडे खाणे | व्यर्थ मनोराज्य करणे |
मान ताठ ठेवणे | स्वाभिमानाने वागणे |
माशा मारणे | कोणताही उद्योग न करणे |
मिशीवर ताव मारणे | बढाई मारणे |
मधून विस्तव न जाणे | अतिशय वैर असणे |
मूग गिळणे | उत्तर न देता गप्प राहणे |
मधाचे बोट लावणे | आशा दाखवणे |
मनात घर करणे | मनात कायमचे राहणे |
मन मोकळे करणे | सुखदुःखाच्या गोष्टी बोलून दाखविणे |
मनाने घेणे | मनात पक्का विचार येणे |
मन साशंक होणे | मनात संशय वाटू लागणे |
मनावर ठसणे | मनावर जोरदारपणे बिंबणे |
मशागत करणे | मेहनत करून निगा राखण |
मात्रा चालणे | योग्य परिणाम होणे |
रक्ताचे पाणी | करणे अतिशय मेहनत करणे |
राईचा पर्वत करणे | क्षुल्लक गोष्टीला उगाच मोठे स्वरूप देणे |
राख होणे | पूर्णपणे नष्ट होणे |
राब राबराबणे | सतत खूप मेहनत करणे |
राम नसणे | अर्थ नसणे |
राम म्हणणे | शेवट होणे, मृत्यू येणे |
लष्कराच्याभाकऱ्या भाजणे | दुसऱ्यांच्या उठाठेवी करणे |
लहान तोंडी मोठा घास घेणे | आपणांस न शोभेल अशा प्रकारे वरचढपणा दाखवणे |
लक्ष वेधून घेणे | लक्ष ओढून घेणे |
लक्ष्मीचा वरदहस्त असणे | लक्ष्मीची कृपा असणे, श्रीमंती असणे |
लौकिक मिळवणे | सर्वत्र मान मिळवणे |
वकीलपत्र घेणे | एखाद्याची बाजू घेणे |
वाट लावणे | विल्हेवाट लावणे, मोडूनतोडून टाकणे |
वाटाण्याच्या अक्षता लावणे | स्पष्टपणे नाकारणे |
वठणीवर आणणे | ताळ्यावर आणणे |
वणवण भटकणे | एखादी गोष्ट मिळवण्यासाठी खूप फिरणे |
वाचा बसणे | एक शब्दही बोलता न येणे |
विचलित होणे | मनाची चलबिचल होणे |
विसंवाद असणे | एकमेकांशी न जमणे |
वड्याचे तेल वांग्यावर काढणे | एकाचा राग दुसऱ्यावर काढणे |
विडा उचलणे | निश्चय किंवा प्रतिज्ञा करणे |
वेड घेऊन पेडगावला जाणे | मुद्दाम ढोंग करणे |
दुधात साखर पडणे | अधिक चांगले घडणे |
द्राविडी प्राणायाम करणे | सोपा मार्ग सोडून कठीण मार्गाने जाणे |
दात खिळी बसणे | बोलणे अवघड होणे |
दत्त म्हणून उभे राहणे | एकाएकी हजर होणे |
दाती तृण घरणे | शरणागती पत्करणे |
दातांच्या कण्या करणे | अनेक वेळा विनंती करून सांगणे |
दाढी धरणे | विनवणी करणे |
दात धरणे | वैर बाळगणे |
दाद मागणे | तक्रार करून किंवा गा-हाणे सांगून न्याय मागणे |
दबा धरून बसणे | टपून बसणे |
दगा देणे | फसवणे |
सहीसलामत सुटणे | दोष न येता सुटका होणे |
श्रीगणेशा करणे | आरंभ करणे |
शंभर वर्षे भरणे | नाश होण्याची वेळ येणे |
शब्द जमिनीवर पडू न देणे | दुसऱ्याच्या इच्छेनुसार लगेच कार्यवाही करणे |
शहानिशा करणे | एखाद्या गोष्टीबाबत चौकशी करून खात्री करून घेणे |
शिगेला पोचणे | शेवटच्या टोकाला जाणे |
दगडावरची रेघ | खोटे न ठरणारे शब्द |
दातांच्या कण्या करणे | अनेक वेळा विनंती करून सांगणे |
दाती तृण धरणे | शरणागती पत्करणे |
दोन हातांचे चार हात होणे | विवाह होणे |
दुसऱ्याच्या ओंजळीने पाणी पिणे | दुसऱ्याच्या तंत्राने किंवा सल्ल्याने चालणे |
दातास दात लावून बसणे | काही न खाता उपाशी राहणे |
दुःखावर डागण्या देणे | दुःखी झालेल्या माणसाला वाईट वाटेल असे बोलून आणखी दुःख देणे |
धरणे धरणे | हट्ट धरून बसणे |
धारातीर्थी पडणे | रणांगणावर मृत्यू येणे |
धाबे दणाणणे | खूप घाबरणे |
धूळ चारणे | पूर्ण पराभव करणे |
नजरेत भरणे | उठून दिसणे |
नजर करणे | भेटवस्तू देणे |
नाक घासणे | स्वत: चे कार्य साधण्यासाठी दुसऱ्याचे पाय धरणे |
नाक ठेचणे | नक्षा उतरवणे |
नाक मुरडणे | नापसंती दाखवणे |
नाकावर राग असणे | लवकर चिडणे |
नाक वर असणे | ऐट, दिमाख किंवा ताठा असणे |
नाकाला मिरच्या झोंबणे | एखाद्याचे वर्म काढल्यामुळे त्याला राग येणे |
नाकीनऊ येणे | मेटाकुटीला येणे, फार त्रास होणे |
नांगी टाकणे | हातपाय गाळणे |
धूळ चारणे | पूर्ण पराभव करणे |
नाकाने कांदे सोलणे | स्वत: मध्ये दोष असूनही उगाच बढाया मारणे |
नक्राश्रू ढाळणे | अंतर्यामी आनंद होत असता बायत: दु:ख दाखवणे |
नक्षा उतरवणे | गर्व उतरवणे |
नाकाशी सूत धरणे | आता मरतो की घटकेने मरतो अशी स्थिती निर्माण होणे |
पाठीशी घालणे | संरक्षण देणे |
पाणी पडणे | वाया जाणे |
पाणी मुरणे | कपटाने काहीतरी लपवून ठेवणे, गुप्त कट शिजत असणे |
पाणी पाजणे | पराभव करणे |
पाणी सोडणे | आशा सोडणे |
पदरात घेणे | स्वीकारणे |
पदरात घालणे | चूक पटवून देणे, स्वाधीन करणे |
पाचवीला पुजणे | त्रासदायक गोष्टींची कायमची सोबत असणे |
पाठ न सोडणे | एखाद्या गोष्टीचा पिच्छा पुरवणे |
पाढा वाचणे | सविस्तर हकिकत सांगणे |
पादाक्रांत करणे | जिंकणे |
पार पाडणे | पूर्ण करणे |
पराचा कावळा करणे | मामुली गोष्टीला भलतेच महत्त्व देणे |
पाऊल वाकडे पडणे | वाईट मार्गाने जाणे |
तळहातावर शिर घेणे | जिवावर उदार होणे |
तोंडचे पाणी पळणे | अतिशय घाबरणे, भयभीत होणे |
अतिशय घाबरणे | भयभीत होणे |
तोंडाला पाणी सुटणे | लालसा उत्पन्न होणे |
त्राटिका | कजाग बायको |
तोंडात बोट घालणे | आश्चर्यचकित होणे |
तोंड टाकणे | अद्वातद्वा बोलणे |
तोंडावाटे ‘ब्र’ न काढणे | एकही शब्द न उच्चारणे |
थांग न लागणे | कल्पना न येणे |
थुंकी झेलणे | खुशामत करण्यासाठी लाचारी पत्करणे |
उष्ट्या हाताने कावळा न हाकणे | कधी कोणाला यत्किंचितही मदत न करणे |
ओनामा | प्रारंभ |
एक घाव दोन तुकडे करणे | ताबडतोब निर्णय घेऊन गोष्ट निकालात काढणे |
भीतीने अंगावर शहारे येणे | अंगावर काटा उभा राहणे |